Wiktor Figiel

absolwent filozofii – komunikacji społecznej

(2012)

 

Zajęcia z filozofii/etyki sportu dla młodzieży ponadgimnazjalnej:

Czas – 135 minut

Temat: Sport jako reklama wartości.

 

Cele zajęć:

Cel główny: Zapoznanie uczniów z kulturową wielowymiarowością sportu.

Wiedza:

- Uczeń zapoznaje się z procesem kreowania tworu kulturowego – dyscypliny sportowej;

- Uczeń zapoznaje się z różnymi kontekstami refleksji nad sportem;

- Uczeń zapoznaje się z różnymi formami doświadczeń człowieka w obszarze aktywności sportowej, w tym przede wszystkim nakierowania na wartości i odczuwania emocji.

Umiejętności:

- Uczeń potrafi, w oparciu o określone założenia, konstruować reguły działania (na przykładzie „nowej dyscypliny sportowej”); rozwija kreatywny sposób myślenia.

- Uczeń analizuje swoje doświadczenia (związane z uczuciami i wartościami) oraz je werbalizuje; doskonali umiejętność argumentacji własnych przekonań, uczestnictwa w dialogu.

- Uczeń dokonuje analizy tekstu kulturowego - reklamy telewizyjnej: werbalizuje znaczenia umieszczone w medium niewerbalnym (obrazach filmowych) oraz dokonuje ich interpretacji.

Postawa:

Uczeń jest pobudzany do autorefleksji w kontekście doświadczeń sportowych i medialnych (telewizyjnych).

 

 

 

Etap lekcji

Czas

Praca ucznia

Praca nauczyciela

Uwagi

Wprowadzenie

Ok. 10 min.

Przedstawia się i uprawianą/ulubioną dyscyplinę sportową.

Nauczyciel przedstawia temat lekcji i siebie (swoje ulubione dyscypliny s.)

Dyscypliny uczniów można wypisać na tablicy; nauczyciel powinien je zapamiętać, będą one potrzebne w dalszej części zajęć.

Ćwiczenie 1.

Definiowanie ‘dyscypliny sportowej’.

Ok. 10 min.

Uczniowie podają elementy upodabniające/odróżniające dyscyplinę sportową od innych aktywności fizycznych.

Wskazują zróżnicowanie w obrębie samego sportu.

Prowadzenie rozmowy, skierowanie ucznia na podział sportu.

Propozycja definicji dyscypliny: rodzaj uprawianego sportu, który jest określony przez przepisy i normy.

 

Zwrócić uwagę na podobieństwa między grą (zabawą) a dyscypliną sportową.

Sprawą istotną jest instytucjonalizacja – dyscyplina sportowa musi zostać uznana przez jakąś instytucję/gremium zw. ze sportem.

Uwzględnić podziały: d. zespołowe (drużynowe), indywidualne, s. letnie/zimowe/całoroczne np. sporty walki, sporty ekstremalne/

s. olimpijskie/nieolimpijskie, etc.

Ćw. 2.

Tworzenie reguł dyscypliny sportowej.

Ok. 10min.

Uczniowie przygotowują od 3 do 5 reguł, które będą tworzyć nową dyscyplinę sportową „Lanie wody”.

Następnie porównują reguły.

Nauczyciel dzieli uczniów na 3-4 os. grupy, podaje cel całej dyscypliny (np. jako 1. punkt regulaminu) – Celem gry jest jak najdłuższe przelewanie wody do pojemnika.

Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na etyczny i logiczny potencjał ukryty w propozycjach reguł.

Ćw. 3. Zawody.

 

Ok. 5 min.

Dwóch ochotników bierze udział w zawodach.

Nauczyciel sędziuje,

Uczniowie proszeni są o doping.

 

Ćw. 4. Podsumowanie zawodów.

Ok. 5 min.

Uczniowie podają uczucia i emocje, jakie pojawiły się w trakcie zawodów.

Nauczyciel zapisuje je na tablicy.

Podsumowuje tę część zajęć.

 

Ćw. 5. , cz. I.

Ok. 5 min.

Uczniowie zastanawiają się jakie cechy i wartości wiążą się z taką dyscypliną sportową. Zastanawiają się nad pojęciem wartości.

Nauczyciel zapisuje propozycje na tablicy (albo uczniowie, którzy je zaproponowali)

 

Ćw. 5., cz. II.

Ok. 5 min.

Uczniowie wybierają pojęcia, które określałyby nową dyscyplinę sportową.

Nauczyciel podpowiada – chodzi o pojęcia różnego rodzaju, np. woda, czas, precyzja etc.

To i ćwiczenie powyższe można połączyć, stworzyć porównanie kilku wariantów – dyscyplin sportowych.

Ćw. 6, cz. II.

Pisanie „reklamy” d. sportowej.

Ok. 15 min.

Uczniowie w grupach 3-4 os. (innych niż w ćw. 2) przygotowują krótkie teksty, mające na celu zachęcić kogoś, do uczestniczenia w „Laniu wody”.

Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczenia poprzez pokazanie analogii do ogłoszenia w telewizji sportowej, krótkiej wzmianki w ofercie programowej.

Tekst ma zawierać min. 5 zdań i odnosić się do 2 wartości, 2 emocji i zawierać kluczowe pojęcie określające tę dyscyplinę.

 

Podsumowanie i zakończenie I części zajęć.

Ok. 5 min.

Uczniowie prezentują swoje reklamy.

Nauczyciel podsumowuje zajęcia o wartości(ach) dyscypliny s.. Zadaje pytanie do namysłu:

Czy każda dyscyplina ma swoją unikalną wartość? Odpowiedź należy uzasadnić w oparciu o ulubioną dyscyplinę.

 

 

II CZĘŚĆ ZAJĘĆ

 

 

 

 

Ćw. 1.

Ok. 5 min.

 

Przypomnienie pierwszej części lekcji, omówienie ostatniego pytania.

Omówienie kolejnej części, która będzie polegać na poszukiwaniu wartości i znaczenia sportu.

 

Projekcja filmu

Ok. 3 min.

Uczniowie oglądają reklamę sportową.

http://www.youtube.com/watch?v=ONuQ_CeY2mU&feature=fvwp&NR=1

 

 

Jeśli link nie działa, można ją wyszukać w google pod hasłem „nike courage i’ve got soul but i.m not a soldier”

Ćw. 2., cz. I.

7 min.

Uczniowie przedstawiają swoje skojarzenia związane z filmem.

Nauczyciel zapisuje je na karcie/tablicy, np. jako mapę myśli.

 

Ćw. 2, cz. II

Ok. 10 min.

Uczniowie starają się wyodrębnić sportowe i pozasportowe obrazy zawarte w filmie.

Nauczyciel pomaga uczniom poprzez wstępne kategoryzacje – np. rodzaje sportu, rodzaje innych obrazów.

Propozycje umieszczone są na ogólnej mapie myśli pt. „Sport”.

Ćw. 3.

Sport jest marzeniem o…” – poszukiwanie wartości sportowych

Ok. 10 min.

Uczniowie starają się wskazać wartości i jakości, które wiążą się ze sportowymi marzeniami.

Próbują dokonać indywidualnej hierarchii.

Nauczyciel wraca do kwestii wartości, o których była mowa już w I cz. lekcji. Omawia z uczniami kolejne propozycje.

Propozycje ‘marzeń’:

- szczęście;

- pieniądze;

- sława

- zwycięstwo;

- przyjaźń;

- piękno

Ćw. 4.

Interpretacja reklamy.

Ok. 10 min.

Uczniowie analizują i interpretują 3 elementy reklamy – pierwsze i ostatnie ujęcie, oraz kwestię sportu jako towaru.

Nauczyciel prowadzi dyskusję pytaniami pomocniczymi.

 

Pojęcia, które powinny zostać poruszone: wola, wartości fizyczne i materialne, doping, technologia, równość.

Sport jako „maszyna robienia pieniędzy”. Biznes, rozrywka, polityka.

Ćw. 5. Dyskusja – o doświadczeniu zwycięstwa sportowego.

Ok. 5min.

Uczniowie zastanawiają się nad rolą i znaczeniem egoizmu (praca nad sobą, samodoskonalenie) oraz współpracy w sporcie; na czym one polegają i jaką mają funkcję w sporcie amatorskim i zawodowym.

Nauczyciel próbuje przedyskutować z uczniami doświadczenie ‘czystego szczęścia’ w sporcie.

Pytania – wątpliwości:

Czy w sporcie zawodowym jest miejsce na przyjaźń? Kiedy?

Czy zwycięstwo jest najważniejszym celem sportu w czasach, gdy jest towarem?

Podsumowanie

Ok. 10 min.

 

Nauczyciel dziękuje za obecność, zachęca do przyjrzenia się własnym sportowym ‘życiorysom’ – jakie wartości zawiera ‘moja’ dyscyplina s., jakie marzenia/cele z nimi wiąże.